Is België klaar voor de zelfrijdende auto?

Sinds mei 2018 mogen autoconstructeurs en technologiebedrijven op onze wegen testen uitvoeren met autonome voertuigen. Ze moeten daarvoor eerst een aanvraag indienen bij François Bellot, de federale minister van Mobiliteit. België doet dus mee met de wereldwijde zoektocht naar de zelfrijdende wagen. In een onderzoek van KPMG van vorig jaar werden 20 landen met elkaar vergeleken op kritische gebieden voor autonome voertuigen, zoals op het gebied van overheidsbeleid en wetgeving, de beschikbaarheid van nieuwe technologieën en de kwaliteit van de infrastructuur. België kwam helaas niet in deze lijst terug. Maar kunnen we desondanks veranderingen verwachten, of zijn ze al zichtbaar? En zal de consument de nieuwe technologie accepteren?

Wat heeft een zelfrijdende auto nodig?

Een belangrijke juridische vereiste is een rij-examen voor autonome voertuigen. Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) heeft onlangs laten weten dat hij daaraan werkt 'Wanneer auto's volwaardige deelnemers aan het verkeer worden, is het niet meer dan logisch dat de overheid eerst zijn goedkeuring geeft, alvorens ze op de straat toe te laten', aldus de minister.

Verder moet een zelfrijdende auto beschikken over geavanceerde technologie, zoals radarsensoren in de voor- en achterbumper die de auto helpen om omleidingen, vertragingen in het verkeer, botsingen tussen voertuigen en andere obstakels te detecteren. Om de toepassing van deze technologie in kaart te brengen is de analyse van de Amerikaanse Society of Automobile Engineers het meest gebruikt. Hierin wordt het pad naar de volledig autonome wagen opgedeeld in 5 fases, van 0 naar 5. Niveau 0 betekent een auto zonder autonome sensoren en niveau 5 is volledig autonoom. Niveau 5 wagens rijden dus geheel zelf en houden alles wat betreft de auto in de gaten. Je hoeft dus niks meer te weten over het oliepeil, de bandenspanning of de motor van de auto. Echter zijn volledige autonome auto’s nog toekomstmuziek.

In het drukke België zijn er té veel onverwachte omstandigheden denkbaar om de controle volledig uit handen te geven, dus hoewel niveau 4 en 5 voor personenauto’s niet nabij is, maakt juist de hoge bevolkingsdruk de kansen en noodzaak voor smart mobility en autonome vervoersystemen hoger. Een autonome wagen kun je al wel op autostrade zelf laten rijden, voorbeelden zijn de Tesla Model 3, BMW 5-serie, Mercedes-Benz E-Klasse en de Volvo S90. Een snel mobiel internet is noodzakelijk, zoals de vijfde generatie (5G). Alexander De Croo, minister van Digitale Agenda stelt hierover: "5G is zeer belangrijk voor bijvoorbeeld die zelfrijdende auto. Er zit heel wat intelligentie in de auto zelf, maar er moet ook worden gecommuniceerd met de andere auto’s rond jou. Een zelfrijdende auto is een goede zaak, want dat gaat leiden tot minder ongelukken. De ongevallen van vandaag worden in 95% van de gevallen veroorzaakt door menselijke fouten."

Geen omniumverzekeringen meer nodig?!

Over ongelukken gesproken: hoe zit dat met de verzekering? Als een eigenaar niet langer verantwoordelijk is voor het besturen van een voertuig, vervalt ook de aansprakelijkheid, met mogelijke uitzonderingen van het niet onderhouden of updaten van de technologie die het gedrag van de auto bepaalt. In plaats daarvan zullen bedrijven een veel groter deel van de aansprakelijkheid - en dus verzekeringsverantwoordelijkheid - van consumenten overnemen. Fabrikanten hebben al een zekere mate van aansprakelijkheid wanneer ongevallen het gevolg zijn van mechanische falen - maar dit is beperkt tot ongeveer 5 procent van alle gevallen. In een wereld met zelfsturende auto`s waar de invloed van de bestuurder zeer beperkt is zal die 5 procent omhoog gaan naar haast 100 procent. De toegenomen veiligheid van zelfsturende auto`s zal voor lagere premies zorgen, wat de winstmarges onder de huidige constructie onder druk zal zetten. Dit gebeurd ook omdat de voertuigen waarschijnlijk duurder zullen worden om te repareren vanwege hun grotere afhankelijkheid van geavanceerde technologie.

Het huidige Adaptive Cruise Control, Lane Keeping Assist en Blind Spot Warning leiden al tot een betere verkeersdoorstroming, minder stress en een verbeterde verkeersveiligheid. Meer geavanceerde dataverzameling (zoals die van een “black box”) identificeert ook de oorzaak van mechanisch falen en het helpt bij het vaststellen van de schuldvraag, evenals in het beperken van frauduleuze claims. En voilá: een grote Belgische verzekeraar biedt al geruime tijd 5% korting op hun omniumverzekering- per rijhulpsysteem!

Autonoom openbaar vervoer.

Er zijn in België enkele pilotprojecten gaande met autonome bussen voor openbaar vervoer, zoals op Zaventem en in het Brusselse Woluwepark, en sinds vorige maand op de campus in Jette van de Vrije Universiteit Brussel. Maar Vias heeft één project al echt doorgevoerd op de openbare weg; in Han-sur-Lesse. Op een vast parcours van 500 meter van de parking van de Grotten van Han tot aan het gemeenteplein rijdt daar sinds oktober 2018 een autonome shuttle, als een leuk en vernieuwend alternatief voor de nostalgische tram. Tot dusverre zijn er weinig technische problemen geweest en geen ongelukken, en de lokale bevolking is er al aan gewend. Een maand later, eind 2018, begon in Eigenbrakel een soortgelijke shuttle te rijden vanaf de Leeuw van Waterloo tot aan de hoeve van Hougoumont. Stef Willems van Vias stelt daarbij dat autonome voertuigen ook veel veiliger zijn: ‘een zelfrijdend voertuig drinkt niet, valt niet in slaap en is niet op zijn smartphone bezig.’

Sceptisch

Een onderzoek dat de Duitse toeleverancier Bosch recent voorstelde, toonde dat van dertien onderzochte landen de 1.000 deelnemende Belgen zich het meest sceptisch toonden over de autonome auto. Zo wil slechts 11 procent van de ondervraagde Belgen zijn kinderen door een zelfrijdende auto naar school of naar de sportclub laten brengen. België scoort daarmee het laagst van alle ondervraagde landen. Uit een enquête van Vias institute blijkt soortgelijk dat meer dan 4 op 10 Belgen (42%) meent dat het grootste nadeel van de autonome voertuigen verlies van hun vrijheid achter het stuur is. Zij willen zelf de controle over hun voertuig houden en niet de ‘bevelen’ overlaten aan een ‘computer’.

Is België klaar voor zelfrijdende auto’s?

Qua technologie zit het dus wel goed in België, en ook de overheid is niet stil blijven zitten. Maar de Belg is er niets gerust op. En hier is een rol voor de media weggelegd. Deze kan een draagvlak creëren voor de nieuwe technologie bij de burger. En positieve verhalen over kleinschalige projecten zullen dat draagvlak creëren. België is zeker op de juiste weg- de zelfrijdende auto is daarbij ook geen haastklus, maar een lange termijn project.

Deel dit artikel op: