Lage-emissiezones in België

De afgelopen jaren is er al veel geschreven over de lage-emissiezones (LEZ) in België. Antwerpen, Brussel en Gent voerden de lage-emissiezone reeds in. In Wallonië zijn er momenteel nog geen lage-emissiezones, maar dat zal de komende jaren nog veranderen. Wat zijn die lage-emissiezones eigenlijk, waarom worden ze ingevoerd en wat betekent dat voor autobestuurders?

Laten we beginnen bij het begin: een lage-emissiezone, LEZ afgekort, is een gebied waar bepaalde voertuigen die als vervuilend worden beschouwd niet meer, of enkel onder bepaalde voorwaarden, binnen mogen. Door vervuilende wagens te weren, willen gemeentebesturen de impact van het verkeer op onze gezondheid inperken. Minder verkeer betekent namelijk minder roetconcentratie in de steden, wat het risico op hart- en vaatziekten en problemen met de luchtwegen eveneens doet dalen.

Euronormen

Oudere wagens zijn een stuk vervuilender dan nieuwe modellen. De LEZ zijn gebaseerd op de Euronormen. Die Euronormen worden vastgelegd door de Europese Unie en opgelegd aan autoconstructeurs. Ze geven weer hoe vervuilend (of hoe milieuvriendelijk) een auto is. Hoe hoger het cijfer, hoe beter voor het milieu. De Euronorm van je voertuig staat vermeld op het inschrijvingsbewijs en, als je een tweedehandsauto gekocht hebt, op de Car-Pass. De Euronorm kan ook teruggevonden worden via de COC-code (Certificate of Conformity) op het gelijkvormigheidsattest. 

Voorlopig enkel in Vlaanderen en Brussel

Er is momenteel geen algemene regel die voor heel België geldt. Gemeentebesturen mogen zelf bepalen of ze een LEZ invoeren en onder welke voorwaarden. In België werden er in Antwerpen, Gent en Brussel al lage-emissiezones ingevoerd. De regels in die drie steden zijn grotendeels hetzelfde. De toegang is er verboden voor:

-       Benzinewagens zonder Euronorm en met Euronorm 1

-       Dieselwagens zonder Euronorm en met Euronorm 1, 2 en 3

Omdat het niet voor iedereen evident is om snel een alternatief te vinden voor een verouderd en vervuilend voertuig, hebben Antwerpen en Gent een overgangsfase ingevoerd. Dieselwagens met Euronorm 4 zijn daardoor nog toegelaten tot en met 31 december 2024, mits betaling van een bijdrage. Zo’n toelating kan gekocht worden voor een periode van een week, een maand, vier maanden of een jaar. Wie in beide steden toegang wil met zijn Euro 4-dieselwagen, moet voor elke stad apart een bijdrage betalen.

Uitzonderingen

Zowel in Brussel als in Antwerpen en Gent worden de regels de komende jaren strenger. In Brussel zal dat gebeuren vanaf 2022. De overgangsfase die momenteel in Antwerpen en Gent van kracht is, zal vanaf 1 januari 2025 veranderen in strengere regels. Dan zullen Euro 4-dieselwagens enkel nog toegang kunnen krijgen met een LEZ-dagpas.

Die dagpas is momenteel ook al te koop voor alle andere voertuigen die niet zijn opgenomen in de overgangsfase. Wil je, bijvoorbeeld, met je Euro 2-diesel Brussen in, dan kan dat als je een dagpas aankoopt. Zoals de naam het zegt, laat een dagpas bestuurders toe om voor €35 een dag lang toch een lage-emissiezone binnen te rijden. Een bestuurder zo’n dagpas wel maar 8 keer per jaar kopen.

Uiteraard geldt de LEZ niet voor prioritaire voertuigen, zoals brandweerwagens, politievoertuigen en ambulances. Ook voertuigen die gebruikt worden om personen met een beperking te vervoeren, kunnen nog toegang krijgen tot een LEZ. Die voertuigen moeten wel eerst geregistreerd worden.

Elektrisch?

Rijd je met een elektrische auto of een plug-in hybride? Dan is de Euronorm niet van belang. De CO2-uitstoot mag dan wel niet méér dan 50 g/km bedragen. Auto’s op waterstof mogen ook zonder uitzondering een LEZ in.

Wat met oldtimers?

Liefhebbers van oldtimers ontkomen ook niet aan de regeling. Wie met een oldtimer door een LEZ wil rijden, moet daarvoor ook een dagpas aanvragen. Daarvoor gelden dezelfde voorwaarden als hierboven al vermeld.

Oldtimers van minstens 40 jaar oud werden opgenomen in de overgangsfase die in Antwerpen en Gent loopt. Dat wil dus zeggen dat bestuurders van een oldtimer die ouder is dan 40 jaar na betaling van een bijdrage wel nog in een LEZ kunnen rijden tot en met 31 december 2024.

Help, ik woon in een LEZ!

Heb je een wagen die niet aan de regels van de LEZ voldoet en woon je toevallig ook in een lage-emissiezone? Dan hebben we slecht nieuws voor jou. De regels gelden namelijk niet alleen voor bestuurders die een LEZ tijdelijk betreden, maar ook voor iedereen die in de zone woont. Dat betekent dus dat je op zoek moet naar een alternatief voor je wagen of, als je een Euro 4-diesel hebt, een bijdrage moet betalen om met je wagen te kunnen blijven rijden.

LEZ in Wallonië

Zoals we hierboven al hebben aangehaald, is de invoering van een LEZ een beslissing van de gemeente zelf. Antwerpen, Gent en Brussel hebben dat al gedaan. Ook de Vlaamse stad Mechelen heeft onderzocht of een LEZ gunstig is. De stad besloot echter van niet en voerde geen lage-emissiezone in. Maar hoe zit het nu in Wallonië?

In Wallonië zijn er geen steden met een LEZ. In plaats daarvan wordt er gewerkt aan een kader om vanaf 2023 van het volledige Waalse gewest een lage-emissiezone te maken. In eerste instantie zullen auto’s zonder Euronorm en met Euronom 1 verboden worden in het volledige gewest. Tot 2030 zullen de maatregelen steeds verder aangescherpt worden. Hoe het dan zou zitten met old- en youngtimers is nog niet duidelijk, al zullen er wel uitzonderingen voor komen.

Deel dit artikel op: